اصول نوشتن بیزینس پلن را یاد بگیرید تا ورشکسته نشوید

مراحل نوشتن بیزینس پلن
اگر نمیخواهید با وضعیت فعلی اقتصادی بازار خراب ایران، کسب و کارتان با شکست مواجه شود، به خواندن این مقاله نیاز دارید تا نگارش بیزینس پلن را یاد بگیرید و با نوشتن یک طرح کسب و کار حرفه ای، احتمال شکست را به حداقل برسانید. اگر به موفقیت در کار خود اهمیت میدهید نگارش بیزینس پلن و نوشتن حرفه ای طرح کسب و کار را جدی بگیرید.

نگارش بیزینس پلن اگر به خوبی انجام شود، باعث میشود با توجه به منابع، توانایی ها و تعیین اولویتها بتوانیم برای دستیابی به اهداف بزرگ کاری مان، بهترین برنامه ریزی را داشته باشیم و بتوانیم با کاهش ضریب خطا در کار، خیلی سریع تر و بهینه تر به نتیجه مورد نظرمان برسیم.

اگر نمیدانید چرا نوشتن بیزینس پلن باعث موفقیت در کسب و کار میشود، ابتدا مقاله قبلی با همین موضوع را بخوانید.

من پیش فرض را بر این گذاشته‌ام که شما شناخت کاملی از ایده خودتان دارید و به صورت تخصصی و کامل، درباره آن تحقیق و جستجو کرده اید و حالا میخواهید قبل از راه اندازی کسب و کارتان، طرح تجاری یا بیزینس پلن آن را بنویسید. در ادامه با ۹ مرحله نوشتن طرح کسب و کار با نت هوش همراه باشید.

۱. کسب و کارمان دقیقا چه میخواهد باشد؟

این خیلی خوب است که شما در ذهن‌تان میدانید که دقیقا چرا دارید این کسب و کار را راه‌اندازی میکنید؟ اما باید آن را دقیق روی کاغذ بنویسید تا مراحل بعدی، کاملا ملموس تر و دقیق‌تر پیش برود. این مرحله، گام مقدماتی اما مهم در نگارش بیزینس پلن است. پس برای اینکه طرح کسب و کار را بنویسید، به این سوالات به صورت کتبی پاسخ دهید:

  • هدف شما از شروع این کسب و کار چیست؟
  • کالا و یا خدماتی که میخواهید ارائه کنید، دقیقا چی هستند و قرار است چه مشکلی از مردم را حل کند؟
  • جایگاه ایده آل کسب و کار شما کجاست؟
  • چه قدر در راستای رسیدن به آن جایگاه و اهدافتان، مصمم هستید؟
  • میخواهید چه قدر حرفه ای باشید و در جامعه چه تأثیراتی بگذارید؟

۲. تشخیص دقیق نیازهای اولیه با نگارش بیزینس پلن؟

 

  • نیازهای اولیه کسب و کار ما برای شروع چه هستند؟
  • مکان کسب و کار ما کجاست؟
  • محصولات ما باید از کجا تأمین شوند و یا برای تولید، به چه مواد اولیه ای نیاز داریم؟
  • به چند نیروی کار انسانی نیاز داریم؟
  • چه تجهیزاتی باید داشته باشیم و به چه تعداد؟

اگر کسب و کارتان سنتی است یا محصولات تان فیزیکی است، محل‌های تأمین کالاهای اولیه را مشخص کنید، تجهیزات مورد نیاز را هم بنویسید، نیروهای لازم و تخصص آنان را هم مشخص کنید و مکان مناسبی برای کسب و کارتان پیدا کنید. البته لازم به ذکر است که شما برای اکثر کسب و کارهای اینترنتی، در شروع کار، لزوما نیازی به محل کار خاصی ندارید و همچنین نیروی انسانی و تجهیزات خاصی هم نیاز ندارید و یک کسب و کار موفق باید بتواند با هزینه های بسیار اندک هم شروع کند و پول بسازد، سپس درآمدی که به دست می آورد را در گسترش کار خودش مصرف کند.

من در این مقاله توضیح دادم که چطور با داشتن کسب و کار اینترنتی تقریبا هیچ سرمایه اولیه‌ای نیاز ندارید.

 

۳. سنجش بازار مورد نظرتان

 
  • آیا کالا یا خدمت شما خواهان دارد؟
  • مخاطب کالا یا خدمات شما چه افرادی هستند؟
  • میانگین ماهانه یا سالانه استفاده از محصول شما چه میزان است؟
  • آیا مخصوص گروه سنی یا تحصیلی خاصی است؟
  • چند درصد از افراد جامعه، توانایی خریدش را دارند؟
  • آیا مشتریان شما در محدوده جغرافیایی خاصی زندگی میکنند؟
  • کسب و کارتان را قصد دارید تا چه محدوده‌ای گسترش دهید؟
  • بررسی کنید که آیا از محصولات مشابه شما در گذشته استقبال شده؟ اگر پاسخ مثبت است، دلیلش چه بوده و اگر نشده باز هم دلیلش چه بوده !؟
  • چه گروهی از جامعه و بازار، به دنبال استفاده از محصول یا خدمت شما خواهند بود؟

برای پیدا کردن جواب این سؤالات، حدس و گمان کافی نیست و نظر شخصی خودتان هم قطعا نمیتواند صحیح باشد، پس باید تحقیقات اصولی و دقیقی انجام دهید. شما در طی نگارش بیزینس پلن تان باید اطلاعات به دست آمده از بررسی ها و تحقیقات دیگران را تحلیل کنید و آن را در کنار اطلاعات جستجو شده توسط خودتان قرار دهید تا بتوانید دیدگاه وسیع تر و منطقی تری نسبت به بازارتان پیدا کنید.

۴. مزیت رقابتی! از ضروریات در نگارش بیزینس پلن

 

  • محصول یا خدمت شما چه ویژگی خاصی دارد که مورد توجه قرار گیرد؟
  • آیا زندگی را برای مشتریان تان راحت تر و یا زیباتر میکند؟
  • در مقایسه با محصولات رقیب، آیا ارزان تر، با کیفیت تر، زیبا تر، و کارآمدتر است؟

مزیت رقابتی میتواند طراحی خیلی خاص محصول، یا اضافه کردن کارایی هایی بیشتر از حد انتظار مردم باشد. میتواند گارانتی مادام العمر بازگشت وجه، یا خدماتی خیلی بهتر در زمان ارسال محصول باشد، همچنین آفرهای پیشنهادی متنوع استفاده از خدمات و یا هر مورد دیگری که شما را از رقبایتان متمایز می‌کند.

مثلا اگر خدمات قالی شویی دارید، اگر به ازای شستن هر فرش، یک قالیچه را هم به رایگان بشویید، نوعی مزیت رقابتی ایجاد کرده اید و یا اگر تمام رقیبان‌تان، محصولات را ظرف سه تا پنج روز تحویل میدهند، شما میتوانید آن را بین یک تا دو روز کاری ارسال کنید تا یک مزیت رقابتی جالب توجهی ایجاد کرده باشید.

سریع تر مزیت رقابتی تان را برای موفقیت در کار پیدا کنید. تجربه شخصی‌ام به من میگوید تمام کسب وکارها دارای حداقل یک مزیت رقابتی هستند، اما معمولا خود صاحبان کسب و کار از آن خبر ندارند، پس سعی کنید هرچه سریعتر مزیت رقابتی کسب و کارتان را پیدا کنید تا قبل از آنکه رقبا به سراغ مشتریان تان بروند، با یافتن مزیت رقابتی خودتان، شما زودتر این کار را انجام دهید. اگر نمیتوانید مزیت رقابتی که باعث جهش کسب و کارتان میشود را پیدا کنید، حتما از یک مشاور حرفه ای کسب و کار برای پیدا کردن یا ساختن مزیت های رقابتی استفاده کنید.

اگر نمیتوانید بابت پیدا کردن مزیت رقابتی کسب و کارتان هزینه به مشاور بپردازید، باز هم نباید این مورد مهم را نادیده بگیرید. پس حداقل سعی کنید از نظرات و پیشنهادات مصرف کنندگان تان استفاده کنید؛ آنها میتوانند بازخورد خوبی به شما بدهند و این کار میتواند کمک خوبی باشد تا مزیت های رقابتی تان را شناسایی کرده و بهبود ببخشید.

سنجش سلیقه کاربر برای طرح کالا، قیمت کالا، نام کالا و خدمات مازاد آن، میتواند شما را به یک برنده تبدیل کند. این در حالی است که بسیاری از شرکتها فکر میکنند بهترین هستند و جایگزینی برای آنها نخواهد آمد، اما شما با نگارش بیزینس پلن، می توانید با تجربه ای فراتر از حد انتظار، از کسب و کارهای رقیبان‌تان سبقت بگیرد.

۵. تخمین دقیق هزینه‌های کسب و کار

فهرستی از تمام تجهیزات و منابع انسانی و غیر انسانی که به آنها نیاز دارید تهیه کنید. آنچه که برای شروع لازم دارید و آنچه برای پایدار نگه داشتن کسب و کارتان نیاز است را کامل و دقیق بنویسید. سپس هزینه های هرکدام را محاسبه کرده و جمع بزنید. هزینه ها میتوانند شامل موارد مختلفی باشند مثل تجهیزات: لوازم تحریر، تلفن، کامپیوتر ، میز و صندلی و…. همینطور هزینه هایی مانند اینترنت، اجاره محل کار، قبوض دوره ای، مالیات و…. همینطور منابع انسانی مورد نیاز مثل گرافیست، مشاور، پشتیبان، نیروی متخصص و… همه و همه باید نوشته شوند و هزینه هایشان تخمین زده شود.

از دیگر اقدامات مهم نگارش بیزینس پلن و نوشتن طرح کسب و کار، تخمین دقیق هزینه های راه اندازی و جاری کار است.

چرا باید در بیزینس پلن مان هزینه ها را تخمین بزنیم؟

به این دلیل که با تخمین زدن هزینه ها، اطمینان پیدا میکنیم که قبل از شروع بهره برداری کسب و کار،به علت کسری بودجه، با شکست مواجه نمیشویم! پس در نوشتن هزینه ها، دقیق باشید و سعی کنید تمام خرج های اضافی و غیر ضروری را حذف کنید و به دنبال راه های ارزان تر باشید.

نکته: هزینه های تخمین زده شما باید کمتر از بودجه در نظر گرفته شده باشد؛ زیرا هزینه های پنهان زیادی نیز وجود دارند که شما در طول مسیر، با آنها مواجه خواهید شد.

۶. تعیین قیمت محصولات

مشخص کردن بهای کالا یا خدمات شما باید منصفانه و درعین حال، سود آور باشد. تعیین قیمت باید:

  •  هزینه ها را کاملا پوشش دهد.
  •  سودآوری معقولی داشته باشد تا با استفاده از آن، کار را گسترش داده و دامنه تبلیغات را وسیع تر کنیم.
  • خیلی کمتر یا خیلی بیشتر از عرف بازار نباشد. زیرا اگر خیلی کمتر باشد،محصول و یا خدمت شما، نزد مشتری کم ارزش می شود و اگر خیلی بیشتر باشد، لقب گران فروش را خواهید گرفت.
  • با ارزشی که آن محصول ایجاد میکند، هماهنگ باشد. مثلا اگر با محصول یا خدمات شما، هزینه های مشتری نصف می شود، میتوانید مبلغ یک چهارم آن را برای قیمت محصول یا خدمات تان در نظر بگیرید.
تعیین قیمت، بیشتر از اینکه علم باشد، یک هنر است!

۷. برنامه ریزی برای تبلیغات و بازاریابی

یکی از قسمت های مهم و الزامی در نگارش بیزینس پلن و طرح کسب و کار شما این است که برای تبلیغات و بازاریابی های‌تان برنامه ریزی دقیق و هدفمندی داشته باشید. کسب و کار شما هرچقدر هم بزرگ و عالی باشد، اگر تبلیغات نداشته باشد، ناشناخته و سوت و کور خواهد ماند. شاید عده ای، شما را به هر طریق تصادفی پیدا کنند و از خدمات تان هم استفاده کنند، اما هرچقدر سرعت تبلیغات شما آهسته تر و سنتی تر باشد، بیشتر باعث خوشحالی رقبای‌تان خواهید بود.

از بزرگترین اشتباهات مهلک در کسب و کارهای ایرانی:

سعدی: مشک آن است که خود ببوید نه آنکه عطار بگوید

این شعر و ضرب‌المثل که متاسفانه تبدیل به باور و عقیده خیلی از صاحبان کسب و کار شده است، یکی از مهم ترین دلایل شکست کسب و کارها در کشور است.

در عصر ارتباطات و بازار داغ تجارت الکترونیک و دنیای پر هیاهوی تبلیغات اینترنتی، اگر بخواهید به شیوه سعدی، خودتان همچون مُشک ببویید! و منتظر تبلیغات دهان به دهان باشید، با وجود اینکه طول عمر بالایی برای‌تان آرزو میکنم، اما احتمالا به نتیجه نخواهید رسید. تبلیغات دهان به دهان، خیلی وقت است که جای خود را به روش های بازاریابی اینترنتی داده است. پس در نگارش بیزینس پلن کسب و کارتان، باید زوایای تبلیغاتی و استراتژی های بازاریابی تان را هم حتما در نظر بگیرید. پاسخ به این سوالات در برنامه ریزی تبلیغاتی و بازاریابی برای کسب و کار،تان کمکتان میکند:

 

  • با چه روشهایی میتوانید معرفی شوید؟
  • چطور میخواهید به مصرف کنندگان، دسترسی پیدا کنید؟
  • چطور آنها را قانع می کنید که محصول شما را بخرند و سراغ محصول رقبایتان نروند؟
  • آیا از استراتژی های خاصی مثل تخفیف های مناسبتی، جشنواره های فروش، اشانتیون های جذاب و یا آفرهای ترغیب برانگیز استفاده خواهید کرد؟

۸. یافتن نقطه سر به سر

نقطه سر به سر، نقطه ای است که هزینه ها و درآمد با هم برابر می شوند. تا آن لحظه هنوز کسب و کار، به سودآوری واقعی نرسیده است. تا قبل از رسیدن به نقطه سر به سر، هرچقدر هم که فروش خوبی داشته باشید، باز هم هنوز سودی حاصل نشده است. بعد از آنکه کسب و کارتان به نقطه سر به سر رسید و تمام هزینه هایی که تا آن لحظه انجام شده را به‌طور کامل بازگرداند، از آنجا به بعد (پس از نقطه سر به سر) سود واقعی کار، آغاز خواهد شد. بعد از نقطه سر به سر، هرچقدر که فروش داشته باشید، سود واقعی و حقیقی ایده و کسب و کار شماست. در نگارش بیزینس پلن، تعیین نقطه سر به سر از الزامات نوشتن طرح کسب و کار است.

هدف اصلی از تحلیل نقطه سر به سر، تعیین حداقل زمان، هزینه و فعالیت ممکن برای رسیدن به سودآوری است و مشخص شدن اینکه آن کسب و کار در چه زمانی به سود دهی خواهد رسید، از الزامات نوشتن طرح کسب و کار شماست. تعیین این قسمت، هم برای شما و معادلات کاری تان مهم خواهد بود و هم برای سرمایه گذار احتمالی بیزینس شما.

۹. جذب رضایت سرمایه گذار

اگر کسب و کار شما برای راه اندازی یا تبلیغات به جذب سرمایه گذار نیاز دارد، پاسخ به این سوالات در نگارش بیزینس پلن تان کمک خوبی میکند. از خودتان بپرسید: اگر خودم سرمایه گذار بودم و میخواستم روی یک کسب و کار هزینه کنم،

  • انتظار داشتم چه اطلاعاتی در اختیارم قرار گیرد؟
  • چطور به بازدهی کار، مطمئن باشم؟
  • آیا دلایل محکمی برای موفق شدن این استارت آپ یا کسب و کار هست؟

پس باید تا جایی که امکان دارد، اطلاعات کامل و متقاعد کننده‌ای جمع آوری کنید. اگر محصولتان فیزیکی است، پیشنهاد میکنم نمونه ای خوب و با کیفیت از آن را درست کنید. سرمایه گذار، باید بدقیقا بداند روی چه چیزی قرار است پولش را سرمایه گذاری کند؟ نگارش بیزینس پلن، احتمال موافقت سرمایه گذاران را چندین برابر افزایش میدهد؛، پس بهترین و دقیق ترین طرح کسب و کارتان را بنویسید و در نگارش بیزینس پلن و طرح کسب و کار تجاری‌تان، نهایت دقت و تلاش را داشته باشید تا هم مسیر را برای خودتان واضح‌تر کنید و هم برای سرمایه گذار.

به یاد داشته باشید که نقشه و طرح کسب و کارتان باید توسط همکاران، مشاوران و اعضای شرکت‌‌تان مورد مطالعه و بررسی قرار بگیرد تا عیوب آن آشکار شده و از پیشنهادات مفید آنها بهره مند شوید. و بدانید که شما میتوانید همین الان شروع به نگارش بیزینس پلن و نوشتن طرح کسب و کارتان کنید تا در سالهای پیش رو، جزو بهترینهای حوزه کاری تان باشید.
مراحل نوشتن بیزینس پلن
سرفصل‌های این مطلب:

3 پاسخ

  1. با خواندن این یادداشت شما تازه آدم متوجه می‌شود که با دگردیسی پندار به نوشتار، چه شکاف بزرگی میان این دو است؛
    برای نمونه، در اندیشه، پدیده «فروش» چیز دم‌دستی -به گفته حافظ- می‌نماید؛ اما هنگامی که روی کاغذ می‌‌‌آید، انگار رویداد شگفتی در حال رخ‌دادن است و باید با دستپاچگی روی کالایت یک بهایی بگذاری؛ چون به هر رو هرچیزی هتا(ح) روح سیزیف هم قیمتی دارد.
    کار زمانی سخت می‌نماید که تاکنون فقط چشم خود و دست خود و اندیشه و جوانی‌‌ت را فروخته‌ای و هرگز کالایی مانند کتاب آموزش سرایش شعر کودک‌ونوجوان نفروخته‌ای؛ شوربختانه، نمونه‌اش هم در بازار نیست که بتوان به سمت میانگین قیمت رفت تا به گفته شما به گران‌فروش و بی‌ارزش‌فروش متهم نشویم.
    به راستی برای چیزهایی که از زندگی(عمرت) مایه گذاشته‌ای، چه بهایی باید دریافت داشت؟
    کاش چرتکه‌انداختن بلد بودیم.

پاسخ دادن به حامد هوشیار لغو پاسخ